Morele dilemma's
Leestip NRC.Next. Rob Wijnberg over waarom morele dilemma's niet definitief te 'beslechten' zijn.
In de NRC.Next van gisteren een interessante bijdrage van Rob Wijnberg. Als je moeite hebt met het vaststellen van wat een moreel dilemma precies is, dan is dit artikel een aanrader. Wijnberg neemt het morele dilemma 'in optima forma' onder de loep: het boerka-verbod. Waarom dit een moreel dilemma is?
Omdat:
- enerzijds wil je mogelijk niet dat je vriendin - zelfgekozen of niet - met zo'n ding loopt
- anderzijds een staat die kledingvoorschriften oplegt is ook niet wenselijk
- anderzijds nudisme in de tram vinden we ook niet prettig
- anderzijds gaan boerka's samen met (culturele) indoctrinatie
- anderzijds is het soms wel een autonome keuze
- anderzijds is de openbare orde wel ...
- anderzijds om hoeveel gevallen ...
- anderzijds geen schade ....
- anderzijds ...
et cetera!
Het probleem is - zo constateert Wijnberg - dat we in de praktijk dit niet onderkennen en hierdoor te snel oordelen en niet meer willen begrijpen. Zwart/wit-denken staat in het debat voorop: weg met de nuance, alles in 140 tekens, kies!, alsjeblieft geen politiek grijs midden. Met de opvatting dat sommige dilemma's niet te 'beslechten' zijn maar hooguit betere/slechtere rechtvaardigingen kennen, kom je niet meer weg?
Wijnberg:
"Niet dat er iets mis is met oordelen. Maar tussen oordelen en véroordelen ligt een oceaan aan grijstinten [...] Wie geen rotsvaste principes heeft, stáát nergens voor - een verwijt dat mijn generatie al jaren naar het hoofd geslingerd krijgt."
Een aanrader: over morele dilemma's, relativisme en principes, moral luck (Bernard Williams), het boerka-verbod en hoe het huidige zwart/wit-denken eigenlijk tot een saai debat leidt.
Nalezen:
